بحث درباره نظر رهبری در مورد استاد غفاری از آن جهت اهمیت زیادی دارد که مقام معظم رهبری همواره در بیانات خود معیارهای دقیقی برای تشخیص عرفان واقعی، اخلاق حقیقی و مسیر صحیح تربیت طلاب ارائه کردهاند؛ معیارهایی که اگر آنها را با دقت بررسی کنیم، تطابق کاملی با سیره عملی آیتالله غفاری استاد اخلاق دارد. ایشان یکی از شناختهشدهترین اساتید سلوک و تهذیب نفس در دهههای اخیر بودهاند و بسیاری از شاگردانشان گواهاند که سخنان و دستورالعملهای او بر محور صیرورت، دگرگونی باطنی و تربیت قلبی شکل گرفته است؛ دقیقاً همان چیزی که رهبری بارها تأکید کردهاند.
رهبر انقلاب معتقدند اخلاق صِرفاً «درس گفتنی» نیست و «باید استاد کاری کند که شاگرد صیرورت اخلاقی پیدا کند». با نگاهی تطبیقی میتوان دریافت در سلوک حاج آقا غفاری، همین اصل بهزیبایی جریان دارد. ایشان نه تنها با بیانی ساده و دلنشین، مفاهیم عمیق عرفانی را همهفهم بیان میکنند، بلکه با اهتمام به تهذیب، مراقبه، ذکر، خشوع، بصیرتافزایی و هدایت جوانان، مسیر تربیتیای را پیش میبرند که کاملاً منطبق با خواستههای مقام معظم رهبری است.
ازاینرو بسیاری از پژوهشگران تربیتی، معتقدند که اگر بخواهیم نمونهای عینی و امروزی از معیارهای رهبری درباره عرفان حقیقی ارائه دهیم، یکی از روشنترین مصادیق آن استادغفاری است.
🔶نظر رهبری در مورد استاد غفاری؛ مبانی، معیارها و تطبیق
بحث درباره نظر رهبری در مورد استاد غفاری زمانی اهمیت بیشتری پیدا میکند که بدانیم رهبری در حوزه اخلاق و عرفان، اصولی روشن و دقیق تعیین کردهاند. مقام معظم رهبری تأکید دارند که عرفان حقیقی، با زندگی روزمره انسان پیوند دارد و استاد باید موجب دگرگونی درونی شاگرد شود، نه صرفاً انتقالدهنده واژهها و اصطلاحات. وقتی این معیارها را با سبک تربیتی آیتالله غفاری استاد اخلاق تطبیق میدهیم، به نتیجهای روشن میرسیم: بسیاری از شاخصهای مورد تأکید رهبری، در سیره عملی حاج آقا غفاری آشکار است. ایشان نهتنها اهل مراقبه، ذکر، سلوک عملی و تهذیب بودهاند، بلکه با بیانی ساده و نافذ، مفاهیم معنوی را در جان مخاطب مینشاندند. حتی کسانی که گاه از سر بیاطلاعی دست به «نقد استاد غفاری» میزنند، وقتی معیارهای رهبری را مطالعه کنند، درمییابند که سلوک استادغفاری دقیقاً بر اساس همان مبانی است. به همین دلیل، مطالعه تطبیقی میان بیانات رهبری و سیره ایشان، تصویری شفاف از عرفان صحیح در روزگار ما ارائه میدهد.
🔶جایگاه صیرورت اخلاقی در نگاه رهبری و تحقق آن در روش استادغفاری
مقام معظم رهبری بارها فرمودهاند که «اخلاق درسدادنی نیست؛ اخلاق صیرورت است». این جمله، پایه تحلیل ما درباره نظر رهبری در مورد استاد غفاری است. ایشان تنها استادانی را مؤثر میدانند که بتوانند شاگرد را از سطح دانستن به مرحله شدن برسانند؛ یعنی اخلاق در وجود شاگرد «جاری» شود. وقتی سیره آیتالله غفاری استاد اخلاق را بررسی میکنیم، میبینیم که این اصل در سبک تربیتی او کاملاً مشهود است. حاج آقا غفاری همیشه میگفتند که بدون تحول قلبی، هیچ راهی برای طی مسیر سلوک وجود ندارد. بیان ساده، مثالهای قابل لمس و دستورالعملهای عملی ایشان سبب میشد شاگرد نهفقط بشنود، بلکه «تبدیل» شود. حتی کسانی که گاهی تلاش کردهاند «نقد استاد غفاری» بنویسند، اذعان دارند که این استاد با نفوذ کلام و رفتار عملی، بسیاری را از گناه، غفلت و بیتفاوتی نجات داده است. در حقیقت، استادغفاری نمود عینی همان مفهوم «صیرورت اخلاقی» است که رهبری درباره آن هشدار و تأکید دارند؛ یعنی اخلاقی که از زبان نمیجوشد، بلکه از قلب به قلب منتقل میشود.
🔶عرفان عملی در برابر عرفان صوری؛ همسویی دیدگاه رهبری و آیتالله غفاری (عباس غفاری)
یکی از مهمترین محورهای نظر رهبری در مورد استاد غفاری این است که رهبری میان عرفان واقعی و عرفان صوری تفاوت جدی قائلاند. ایشان بارها گفتهاند عرفان واقعی باید انسان را به ذکر، خشوع، توجه قلبی و رفتار اخلاقی برساند؛ نه اینکه انسان را در اصطلاحات پیچیده غرق کند. وقتی این مبانی را معیار قرار دهیم، روش آیتالله غفاری استاد اخلاق کاملاً در همین مسیر تعریف میشود. استادغفاری همیشه عرفان را از حالت ذهنی خارج و به میدان عمل وارد میکرد. ذکرهای ساده، توصیههای عملی، تاکید بر مراقبه و هشدار نسبت به غرور معنوی، همگی نشان میدهد که سلوک ایشان بر اساس همان عرفان عملی است که رهبری توصیه میکنند. حتی نقدهایی که گاهی تحت عنوان «نقد استاد غفاری» مطرح میشود، بیشتر ناشی از عدم درک این حقیقت است که استاد، عرفان را به زندگی روزانه مردم برده و از پیچیدهگویی دوری کرده است. در واقع، سبک ایشان، همان عرفان زلال و کاربردی است که رهبر انقلاب آن را «معنویت واقعی» میخوانند.
استاد غفاری (غفار عباسی) کیست؟
🔶نقش استاد غفاری در اتصال طلاب به سرچشمه اخلاق و معنویت
از نگاه رهبر انقلاب، استاد واقعی کسی است که شاگرد را مستقیماً به سرچشمههای حقیقی اخلاق یعنی ذکر، قرآن، خشوع، اولیای الهی و حالات روحانی متصل کند. این دقیقاً نقطهای است که در تحلیل نظر رهبری در مورد استاد غفاری اهمیت مییابد. حاج آقا غفاری سالهاست که با جلسات تربیتی، سخنرانیهای معنوی و برنامههای مناجات، طلاب و جوانان را به این سرچشمهها متصل میکنند. آیتالله غفاری استاد اخلاق بهجای اینکه شاگرد را در مفاهیم انتزاعی رها کند، او را به حرم، دعا، نماز شب، قرآن و مراقبه هدایت میکند. این سبک تربیتی همان چیزی است که رهبری بهعنوان عرفان صحیح معرفی کردهاند. حتی کسانی که گاهی به نام «نقد استاد غفاری» وارد بحث میشوند، وقتی سیره ایشان را از نزدیک ببینند، متوجه میشوند که بخش مهمی از موفقیت استادغفاری بهدلیل همین اتصال مستمر شاگردان به منابع اصلی معرفت است. جلسات هفتگی ایشان، همراه با دستورالعملهای ساده و هدفمند، نسل جدیدی از طلاب را با معنا و حقیقت آشنا کرده است.
ذکر، خشوع و مراقبه؛ آنچه رهبری «جوهر سلوک» میدانند
مقام معظم رهبری تأکید کردهاند که سلوک حقیقی بدون ذکر، خشوع و مراقبه شکل نمیگیرد. این بخش مهمی از نظر رهبری در مورد استاد غفاری است، زیرا این سه عنصر در سیره تربیتی حاج آقا غفاری جایگاه بنیادین دارد. ایشان از ابتدا تا پایان مسیر سلوک، شاگردان را به مراقبه لحظهبهلحظه دعوت میکنند و تأکید دارند که بدون حضور قلب، حتی عبادت نیز تأثیر چندانی ندارد. آیتالله غفاری استاد اخلاق در جلسات خود بارها به نقش ذکر ساده اما مداوم اشاره کردهاند و گفتهاند که ذکر، کلید تحول واقعی است. حتی در بحثهایی که برخی به نام «نقد استاد غفاری» مطرح میکنند، معمولاً این نکته را میپذیرند که تأکید استادغفاری بر خشوع و مراقبه، تأثیری واقعی بر شاگردان داشته و بسیاری را از سقوط معنوی نجات داده است. در حقیقت، تأکید ایشان بر ذکر و خشوع، دقیقاً همان نقطهای است که رهبری از اساتید اخلاق میخواهند؛ یعنی تربیت قلب، نه صرفاً انتقال دانش.
جلسات تربیتی و معنوی استادغفاری در ایجاد تحول باطنی
یکی از محورهای مهم در نظر رهبری در مورد استاد غفاری این است که جلسات اخلاق باید منشأ تحول حقیقی باشد، نه صرفاً تکرار سخنان زیبا. وقتی به برنامههای منظم حاج آقا غفاری نگاه میکنیم—از جلسات حدیث کسا گرفته تا شرح کتاب جمال آفتاب و مراسم معنوی ایام خاص—میبینیم که تمامی این جلسات با هدف تحول باطنی شکل گرفتهاند. آیتالله غفاری استاد اخلاق در هر جلسه، علاوه بر بیان مطالب، دستورالعمل عملی و فردی ارائه میدهند تا شاگرد بتواند اثر معنوی را در زندگی روزمره تجربه کند. این روش، همان چیزی است که رهبر انقلاب بر آن تأکید دارند. جالب اینکه کسانی که گاهی تحت عنوان «نقد استاد غفاری» به جلسات ایشان اشکال گرفتهاند، پس از شرکت در چند جلسه، اعتراف کردهاند که عمق معنوی این نشستها بسیار بیشتر از ظاهر ساده آن است. به همین دلیل جلسات استادغفاری نهتنها علمی و اخلاقی، بلکه «تحولآفرین» هستند.
🔶بصیرتافزایی؛ مطالبه مهم رهبری و روش اجرایی حاج آقا غفاری
رهبری بارها فرمودهاند که روحانیت باید مردم را «آگاه»، «بیدار» و «بصیر» کند. در بررسی نظر رهبری در مورد استاد غفاری این نکته روشن است که یکی از ویژگیهای بارز سیره استاد، همین بصیرتافزایی عمیق است. حاج آقا غفاری که خود از رزمندگان دوران دفاع مقدس هستند، در بیانات و مشاورههای خود بر تفکر قرآنی، تحلیل صحیح حوادث و شناخت دشمن تأکید فراوان دارند. آیتالله غفاری استاد اخلاق بصیرت را ترکیبی از نور معنوی، آگاهی سیاسی و شناخت مسیری میداند که انسان را از فتنههای زمانه نجات میدهد. حتی اگر گاهی «نقد استاد غفاری» توسط برخی افراد مطرح شده باشد، این نقدها معمولاً ناشی از ایستادگی محکم ایشان در برابر جریانهای انحرافی است. استادغفاری بصیرت را بخش جداییناپذیر سیر و سلوک میدانند و معتقدند سالک باید جهان را با نور قرآن ببیند، نه با تحلیلهای سطحی. همین دیدگاه باعث شده شاگردان ایشان در بحرانهای اجتماعی و سیاسی، از 흔 شدن محفوظ بمانند؛ مشابه خواستههای مؤکد رهبری.
بصیرت الهی، سیاسی و اجتماعی در بیانات استاد
در تحلیل نظر رهبری در مورد استاد غفاری یکی از برجستهترین محورهایی که مشاهده میشود، پیوند میان معنویت و بصیرت است. مقام معظم رهبری بارها گفتهاند که انسان مؤمن باید «عمق» داشته باشد و وقایع را با نگاه توحیدی تفسیر کند. همین نکته در شیوه تربیتی حاج آقا غفاری جایگاهی محوری دارد. ایشان بصیرت را سهلایه میدانند: بصیرت الهی، بصیرت سیاسی و بصیرت اجتماعی. در جلسات خود، بارها تأکید کردهاند که سالک، اگر اهل تحلیل صحیح حوادث زمانه نباشد، دیر یا زود در دام جریانات انحرافی گرفتار میشود. این دقیقاً همان چیزی است که رهبری آن را «هوشیاری مؤمن» مینامند.
حتی کسانی که گاهی به نام «نقد استاد غفاری» مطالبی منتشر میکنند، معمولاً نسبت به همین صراحت و روشنگری او حسّاسیت دارند، زیرا استادغبفاری در مسیر حق مصالحهبردار نیست. آیتالله غفاری استاد اخلاق همیشه میگوید که اگر نگاه الهی به دنیا نباشد، بصیرت سیاسی و اجتماعی نیز سطحی خواهد شد. از اینرو، جلسات ایشان تنها جلسه اخلاق نیست، بلکه مدرسهای برای تحلیل، بیداری و مقاومت در برابر جنگ روایتهاست؛ همان چیزی که رهبری آن را ستون هویت نسلی امروز میدانند.
نقش شهدای شاگردان غفاری در تثبیت مسیر بصیرت
یکی از نکات مهمی که جایگاه استادغفاری را در نگاه اهل معرفت و حتی در تحلیل نظر رهبری در مورد استاد غفاری برجسته میکند، وجود دهها شهید در میان شاگردان مستقیم و غیرمستقیم ایشان است. این موضوع بهوضوح نشان میدهد که تربیت اخلاقی استاد تنها در سطح اخلاق فردی باقی نمیماند؛ بلکه به «اخلاق جهادی» منتهی میشود. کسانی که در جلسات حاج آقا غفاری رشد کردهاند، در بزنگاهها مانند دفاع مقدس، درگیری با جریانهای تکفیری یا مسئولیتهای اجتماعی، با بصیرت و شجاعت وارد میدان شدهاند. این همان نقطهای است که مقام معظم رهبری بارها درباره آن فرمودهاند: «اخلاق باید به حرکت و اقدام بینجامد».
جالب اینکه برخی مواقع در فضای مجازی «نقد استاد غفاری» مطرح میشود، اما همین افراد اغلب از واقعیت تربیتشدگان او بیخبرند. شهادت شاگردان مخلص، بزرگترین سند بر ایناست که راهی که آیتالله غفاری استاد اخلاق ایجاد کرده بود، تنها مسیر احساسات و عاطفه نبود، بلکه مسیری بود که به فهم تکلیف، شجاعت و فداکاری ختم میشد. این پیوند میان اخلاق، معنویت و جهاد، دقیقاً با مبانی رهبری درباره تربیت نسل انقلابی هماهنگ است.
🔶زبان ساده در بیان معارف عرفانی؛ از مطالبات رهبری تا سیره استاد عباس غفاری
یکی از مهمترین محورهای نظر رهبری در مورد استاد غفاری توجه به زبان و شیوه بیان است. مقام معظم رهبری همیشه هشدار دادهاند که عرفان و اخلاق نباید با پیچیدهگویی، اصطلاحات سنگین و ابهامسازی از دسترس مردم خارج شود. این موضوع به شکل کاملاً دقیق در سیره حاج آقا غفاری قابل مشاهده است. ایشان از سالهای آغازین تدریس خود تلاش کردند عرفان الهی را ساده، روان و قابل لمس بیان کنند. آیتالله غفاری استاد اخلاق معتقدند که اگر مردم نتوانند مفاهیم معنوی را در زندگی روزمره خود اجرا کنند، این مفاهیم تبدیل به «دانش مرده» میشود.
به همین دلیل است که در جلسات استادغفاری، حتی عمیقترین مفاهیم مانند توحید افعالی، مراقبه شبانه، حضور قلب، و مراتب ذکر با مثالهای ساده و جملات کوتاه توضیح داده میشود. جالب اینکه بخش عمدهای از «نقد استاد غفاری» که برخی افراد مطرح میکنند، به این برمیگردد که ایشان سادهگویی را بر تکلف ترجیح میدهد؛ در حالی که این دقیقاً همان چیزی است که رهبری از اساتید اخلاق خواستهاند. ترکیب سادگی و عمق در بیان استاد، باعث شده حتی نوجوانان نیز جذب جلسات ایشان شوند و این میراث به نسل جدید منتقل شود.
پرهیز از پیچیدهگویی و تبدیل عرفان به تجربه قلبی
در بررسی نظر رهبری در مورد استاد غفاری باید توجه کرد که رهبری بارها نسبت به «عرفان نمایشی» و «پیچیدهگوییهای بیثمر» هشدار دادهاند. آنها تأکید دارند که عرفان باید تجربه قلبی باشد، نه نمایش زبانی. این دقیقاً همان چیزی است که در سبک استادغفاری دیده میشود. حاج آقا غفاری حتی مباحث سنگینی مانند مراتب نفس، توحید شهودی یا سیر الیالله را با زبانی توضیح میدهند که دل مخاطب را گرم و روشن میکند. آیتالله غفاری استاد اخلاق میگوید: «اگر عرفان در قلب آدم ننشیند، در زندگی هم دیده نمیشود». او شاگرد را دعوت میکند به تجربه حضور، نه صرفاً شنیدن درباره حضور.
جالب اینکه برخی از نوشتههای اینترنتی تحت عنوان «نقد استاد غفاری» ادعا میکنند که این سادگی باعث از بین رفتن عمق مباحث میشود؛ اما در واقع سادهسازی به معنای سطحیسازی نیست، بلکه نشانهی اشراف کامل بر محتواست. وقتی عرفان به تجربه قلبی تبدیل میشود، همان چیزی است که مقام معظم رهبری از آن به عنوان «معنویت حقیقی» یاد میکنند؛ معنویتی که در رفتار، زندگی، انتخابها و حتی نگاه انسان پیداست، نه در الفاظ پیچیده.
مخاطبمحوری و نفوذ کلام در میان اقشار مختلف
در بررسی دقیق نظر رهبری در مورد استاد غفاری یکی از ویژگیهایی که بیشترین تطابق را با سیره رهبری دارد، «مخاطبمحوری» است. مقام معظم رهبری بارها گفتهاند استاد باید مخاطب خود را بشناسد، با زبان او سخن بگوید و نیازهای او را درک کند. این ویژگی در استادغفاری بهطرزی کمنظیر دیده میشود. حاج آقا غفاری در جلسات خود با نوجوان، طلبه، خانواده، جانباز، دانشجو و هر گروهی به زبانی قابل فهم صحبت میکند. او توانسته است حلقههای اخلاقی ایجاد کند که ترکیبی از سنین و طبقات مختلف است؛ چیزی که بسیاری از اساتید اخلاق در رسیدن به آن ناکام ماندهاند.
آیتالله غفاری استاد اخلاق معتقدند که معنویت باید «قابل لمس» باشد و مخاطب باید احساس کند استادش درد او را میفهمد. همین نفوذ کلام دلیل حضور گسترده و داوطلبانه مردم در جلسات ایشان است. حتی آن دسته از «نقد استاد غفاری» که در فضای مجازی مطرح میشود، معمولاً از سوی افرادی است که از محبوبیت گسترده این جلسات در تعجباند. اما حقیقت این است که نفوذ کلام استاد ناشی از صداقت، تجربه، و شناخت عمیق از فطرت انسان است. این همان ویژگی است که رهبری آن را «اثرگذاری حقیقی» مینامند.
🔶دغدغه تربیت نسل جوان از نگاه رهبری
وقتی درباره نظر رهبری در مورد استاد غفاری سخن میگوییم، یکی از مهمترین نقاط مشترک میان رهبری و حاج آقا غفاری، توجه ویژه به «نسل جوان» است. رهبر انقلاب بارها تأکید کردهاند که آینده کشور در دست جوانان است و تربیت صحیح آنان، یک وظیفه الهی، اخلاقی و اجتماعی برای همه مربیان معنوی است. ایشان هشدار دادهاند که اگر نسل جوان بدون تربیت روحی و معنوی رها شود، طعمه جنگ نرم، شبههها و بحرانهای هویتی خواهد شد.
در این میان، سیره آیتالله غفاری استاد اخلاق بهگونهای است که دقیقاً با این مطالبه رهبری هماهنگ است. استادغفاری نهتنها جلسات مخصوص جوانان برگزار میکنند، بلکه شیوه بیانی، دستورالعملهای عملی، و فضای صمیمی جلسات ایشان موجب شده نوجوانان و جوانان با قلبی پاک و آماده جذب شوند. حتی برخی از مواردی که در فضای مجازی با عنوان «نقد استاد غفاری» مطرح میشود، ناشی از همین توجه ویژه ایشان به جوانان است؛ زیرا هر حرکت موفقی در این حوزه، طبیعتاً حساسیتها و واکنشها را برمیانگیزد.
واقعیت این است که در نگاه رهبری، استاد واقعی کسی است که بتواند دل جوان را به معنویت پیوند بزند؛ و این دقیقاً همان کاری است که سالهاست حاج آقا غفاری انجام دادهاند.
اهتمام استاد غفاری بر جذب و هدایت جوانان
اگر بخواهیم نظر رهبری در مورد استاد غفاری را در حوزه تربیت جوانان بررسی کنیم، بدون شک توجه ویژه استاد به هدایت نسل جوان یکی از برجستهترین نمونههای تحقق آن است. حاج آقا غفاری سالهاست با شکیبایی و عشق، جوانان را به جلسات اخلاقی، برنامههای معنوی و مسیرهای تربیتی دعوت کردهاند. روش ایشان مبتنی بر جذب است، نه دفع؛ و همین امر باعث شده بسیاری از جوانانی که حتی سالها از محیطهای معنوی دور بودهاند، دوباره به مسیر اخلاق و سلوک بازگردند.
آیتالله غفاری استاد اخلاق جوان را با نگاه تحقیرآمیز نمینگرد؛ بلکه استعدادهای فطری او را میبیند و به جای مطالبهگری سختگیرانه، راه رشد را هموار میکند. این همان نکتهای است که رهبر انقلاب بارها تکرار کردهاند: «جوان را باید فهمید، نه سرزنش کرد».
در سالهای اخیر برخی متون با عنوان «نقد استاد غفاری» منتشر شدهاند؛ اما اغلب این نقدها از سوی کسانی است که موفقیت استادغفاری در جذب نسل جدید را، نه بهعنوان یک امتیاز، بلکه یک تهدید تلقی کردهاند. حقیقت این است که استقبال جوانان از جلسات ایشان، بزرگترین سند بر اثرگذاری روش تربیتی ایشان مطابق خواست رهبری است.
راهکارهای عملی ایشان برای بیداری فطرت جوان
در ادامه بررسی نظر رهبری در مورد استاد غفاری باید به این نکته اساسی اشاره کرد که رهبری همواره تأکید دارند: «دل جوان زود پاک میشود و زود روشن میشود؛ اگر راه را درست نشان دهیم.» این سخن کلیدی دقیقاً روح حاکم بر شیوه تربیتی حاج آقا غفاری است. ایشان معتقدند جوان ظرفیت بالایی برای تجربه حضور الهی دارد، اما نیازمند «روش صحیح»، «محبت» و «فهم دقیق شرایط روحی» است.
آیتالله غفاری استاد اخلاق برای بیداری فطرت جوان، مجموعهای از راهکارهای عملی ارائه کردهاند که از مراقبه ساده روزانه آغاز میشود و تا حضور در مراسم معنوی، مناجات، جلسات قرآن، ارتباط با شهدا و تمرین حضور قلب ادامه مییابد. استادغفاری بر این باورند که فطرت جوان، با یک تلنگر صحیح میتواند به اوج عرفان عملی برسد.
حتی آنچه در برخی جاها با عنوان «نقد استاد غفاری» مطرح میشود، بیشتر ناشی از ناآگاهی نسبت به همین روشهای ساده اما عمیق است. در حقیقت، این راهکارها همان چیزی است که رهبر انقلاب از اساتید اخلاق مطالبه کردهاند: تربیت نسلی که ایمانش قلبی باشد، نه ظاهری؛ تجربهمحور باشد، نه صرفاً اطلاعاتی.
🔶 جمعبندی؛ چرا روش تربیتی آیتالله غفاری منطبق بر معیارهای رهبری است؟
در نهایت، هنگامی که تمام محورها را کنار هم قرار میدهیم—از صیرورت اخلاقی تا عرفان عملی، از سادهگویی تا بصیرتافزایی، از هدایت جوانان تا تربیت مجاهدان—بهوضوح میبینیم که نظر رهبری در مورد استاد غفاری نهفقط تأییدی ضمنی، بلکه تطابق کامل با معیارهایی است که رهبری سالها برای اساتید اخلاق بیان کردهاند.
حاج آقا غفاری نمونهای روشن از استادی است که گفتار و رفتارش یکی است، عرفانش زمینی و عملی است، و تربیتش بر محور محبت، صداقت و عمل استوار است.
بسیاری از بزرگان حوزه نیز تأکید کردهاند که آیتالله غفاری استاد اخلاق توانسته حلقهای از تربیت اخلاقی ایجاد کند که اثرات آن در زندگی شاگردان کاملاً محسوس است؛ از تحول شخصیت و روان گرفته تا بصیرت اجتماعی و حتی حضور در میدانهای حقیقی دفاع از ارزشها.
حتی اگر در فضای رسانهای گاهی «نقد استاد غفاری» دیده شود، غالب این نقدها ناشی از عدم شناخت عمق راه ایشان یا مخالفت با روش تربیت نسل جوان است. اما واقعیت این است که سیره استادغفاری، امروز یکی از نزدیکترین نمونهها به معیارهای رهبر انقلاب در حوزه اخلاق، معنویت و تربیت نسل آینده است.